ارزیابی تنوع ژنتیکی برای صفات زراعی، مورفولوژیکی و فنولوژیکی در سویا

به منظور بررسی تنوع ژنتیکی برای عملکرد و اجزای آن و برخی از صفات مورفولوژیک و فنولوژیک، 364 ژنوتیپ سویا در یک طرح آگمنت با سه شاهد و شش بلوک در موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج در سال 1383 مطالعه شدند. این ژنوتیپ ها شامل ژنوتیپ های خارجی و برخی ژنوتیپ های حاصل از برنامه های به نژادی در داخل کشور شامل 35 ژنوتیپ رشد محدود، 183 ژنوتیپ رشد نیمه محدود و 149 ژنوتیپ رشد نامحدود سویا، اکثرا از گروه های رسیدگی 1 تا 4 بودند. ژنوتیپ های مورد بررسی برای اکثر صفات تنوع مطلوبی نشان دادند زیرا ژنوتیپ ها از گروه های رسیدگی متفاوت بودند. صفات تعداد غلاف در شاخه فرعی، تعداد شاخه فرعی و تعداد گره نازا در مرحله رشد رسیدگی ضریب تغییرات فنوتیپی بالایی داشتند. درصد روغن و پروتئین و تعداد گره در مرحله شروع تشکیل دانه ضریب تغییرات فنوتیپی پایینی داشتند. صفات وزن یک بوته، تعداد دانه در بوته و تعداد غلاف در بوته بالاترین همبستگی را با عملکرد دانه در بوته داشتند. بین ارتفاع گیاه و صفات مربوط به دوره رشد مانند تعداد روز از جوانه زنی تا گلدهی کامل و تعداد روز از جوانه زنی تا رسیدگی کامل همبستگی مثبت و معنی داری در سطح %1 مشاهده شد. تجزیه خوشه ای بر اساس عملکرد و اجزای آن 364 ژنوتیپ را در سه گروه قرار داد. توابع تشخیص برای سه گروه حاصل از تجزیه خوشه ای صفات عملکرد و اجزای آن به دست آمد. دو تابع حدودا %100 از واریانس بین ژنوتیپ ها را تبیین کردند. مهم ترین صفات در تشخیص این گروه ها تعداد دانه در بوته، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک بودند.